Cynhaliodd Ymddiriedolaeth Sied Nwyddau Rheilffordd Llanelli ddigwyddiad yn y Sied Nwyddau ddydd Gwener, 18 Gorffennaf 2025 i ddathlu gwobr o gynllun Gwobrau Treftadaeth Rheilffordd Genedlaethol.
Rhoddwyd y wobr i gydnabod ymdrechion yr Ymddiriedolaeth i warchod adeilad Swyddfa hanesyddol Sied Nwyddau Llanelli a’i ailddefnyddio er budd y gymuned a chyhoeddwyd hi mewn seremoni yn Llundain ym mis Rhagfyr 2024 a fynychwyd gan Richard Roper, Ysgrifennydd yr Ymddiriedolaeth.
Cynhaliwyd y dadorchuddio o’r placiau gan y Fonesig Nia Griffith AS ym mhresenoldeb cynrychiolwyr o Wobrau Treftadaeth Rheilffordd Genedlaethol, y noddwyr Avanti West Coast a dros 70 o bobl yn cynrychioli cyllidwyr y prosiect, grwpiau cymunedol, dylunwyr, contractwyr a gwirfoddolwyr.
Adeiladwyd y Sied Nwyddau ym 1875 a’i hymestyn ddechrau’r 20fed ganrif gan gynnwys yr adeilad Swyddfa gyfagos. Daeth gweithrediadau yn y Sied i ben ym 1965 ond parhaodd y Swyddfeydd i gael eu defnyddio gan British Rail tan yr 1980au. Rhestrwyd y Sied a’r Swyddfeydd Gradd 11 ym 1989 i gydnabod eu gwerth hanesyddol a’u pwysigrwydd i bobl Llanelli. Dros y blynyddoedd dirywiodd cyflwr y Sied a’r Swyddfeydd oherwydd fandaliaeth a difrod tân.
Sefydlwyd Ymddiriedolaeth Sied Nwyddau Rheilffordd Llanelli yn 2011 gyda’r ddau amcan o achub yr adeilad hanesyddol hwn a’i ailddefnyddio er budd y gymuned. Yn olaf, ar ôl trafodaethau helaeth, cafodd yr Ymddiriedolaeth yr adeiladau yn 2021 a dechrau cam cyntaf y prosiect – y dasg enfawr o adnewyddu’r Swyddfeydd a chynnal atgyweiriadau brys i’r Sied a gwblhawyd yn 2022.
Dywedodd Yvonne Rodgers, Cadeirydd yr Ymddiriedolaeth, ei bod wrth ei bodd o fod wedi derbyn y wobr ac ychwanegodd:
“Mae’r wobr hon yn cydnabod y gwaith enfawr a wnaed gan yr Ymddiriedolaeth wrth achub yr adeilad eiconig hwn i bobl Llanelli – wrth gwrs, ni fyddai hyn wedi bod yn bosibl heb gefnogaeth hael ein prif gyllidwyr, Ymddiriedolaeth Treftadaeth y Rheilffyrdd, Llywodraeth Cymru, Sefydliad Garfield Weston, Ymddiriedolaeth y Pilgrim a Chronfa Treftadaeth Bensaernïol. Roedd ymrwymiad ein penseiri a’n contractwyr ac ymroddiad ein tîm o wirfoddolwyr hefyd yn allweddol i lwyddiant y prosiect. Mae’r wobr hon wedi rhoi mwy o egni i ni wrth i ni gychwyn ar gam nesaf yr adferiad.”
Mae Gwobrau Treftadaeth Rheilffyrdd Cenedlaethol wedi cael eu cyflwyno’n flynyddol ers 1979 a rhoddwyd statws elusennol iddynt yn 2004. Amcan y Gwobrau yw annog safonau uchel o adfer adeiladau, strwythurau a gosodiadau signalau a’u gofal amgylcheddol, a thrwy hynny hyrwyddo cydnabyddiaeth ac ymwybyddiaeth gyhoeddus o’n treftadaeth a’n hamgylchedd rheilffyrdd a thramffyrdd hanesyddol.
Dywedodd y Fonesig Nia Griffith, Aelod Seneddol dros Lanelli, a fu’n Gadeirydd Ymddiriedolaeth Sied Nwyddau Rheilffordd Llanelli am dros 13 mlynedd ers ei sefydlu:
“Rwyf wrth fy modd bod y gwaith o ansawdd uchel yng ngham cyntaf adfer y Sied Nwyddau wedi’i gydnabod yn y Wobr Dreftadaeth Rheilffordd Genedlaethol nodedig hon, felly diolch yn fawr iawn i’r holl weithwyr proffesiynol a gwirfoddolwyr a gymerodd ran. Mae’r Wobr hon ar gyfer y bloc swyddfeydd sydd bellach yn darparu wyth ystafell wedi’u hadfer yn hyfryd, gan gadw nodweddion gwreiddiol fel y ffenestri codi a’r grisiau, ystafelloedd sy’n cael eu defnyddio’n ddyddiol gan ein cymuned leol ar gyfer cyfarfodydd, dosbarthiadau addysg oedolion a gofod swyddfa.
Bydd hyn yn hwb gwirioneddol i forâl pawb sy’n ymwneud ag adfer gweddill y Sied, er mwyn cyflawni’r weledigaeth o gadw’r adeilad hanesyddol rhyfeddol hwn, wrth ei ailddefnyddio er budd a mwynhad pobl Llanelli a thu hwnt.”
