Mae’r Fonesig Nia Griffith, AS Llafur Llanelli, wedi dweud bod camau gweithredu llym newydd i fynd i’r afael â throseddau cyllyll yn “gam pwysig ymlaen” i wrthdroi’r cynnydd mewn digwyddiadau yn ymwneud â throseddau cyllyll sydd wedi’i weld ar draws y DU, gan gynnwys yn Nyfed Powys lle mae wedi cynyddu 243% ers 2015.
Mae Bil Troseddu a Phlismona blaenllaw Llywodraeth y DU yn cyflawni ar nifer o ymrwymiadau maniffesto Llafur fel rhan o’i haddewid i ‘gael cyllyll oddi ar ein strydoedd’. Bydd y Bil, sy’n mynd drwy’r Senedd ar hyn o bryd, yn rhoi pwerau newydd i’r heddlu atafaelu, cadw a dinistrio cyllyll a gedwir yn breifat, sy’n gymwys pan fydd yr heddlu’n credu y bydd y gyllell yn cael ei defnyddio mewn trosedd dreisgar.
Daw’r Bil Llafur wrth i ystadegau ddangos bod troseddau cyllyll wedi codi 243% o dan y Torïaid yn Ardal Heddlu Dyfed Powys gyda 196 o ddigwyddiadau wedi’u cofnodi yn y flwyddyn a ddaeth i ben ym mis Medi 2024.
Mae hefyd yn cynnwys rheolau newydd cryf i atal gwerthu cyllyll ar-lein, gan gynnwys atebolrwydd personol ar gyfer uwch reolwyr llwyfannau ar-lein sy’n methu â gweithredu ar gynnwys anghyfreithlon gan gynnwys cyllyll ac arfau bygythiol.
Bydd yr Ysgrifennydd Cartref Yvette Cooper hefyd yn cyflwyno trosedd newydd o feddu ar arf bygythiol gyda’r bwriad o ddefnyddio trais anghyfreithlon. Mae hefyd yn cynyddu’r gosb uchaf am droseddau sy’n ymwneud â gwerthu arfau bygythiol.
Bydd y Bil hefyd yn cryfhau gofynion gwirio oedran ar gyfer gwerthu cynhyrchion llafnog ar-lein. Bydd y gyfraith yn cael ei henwi ar ôl Ronan Kanda, 16 oed, a gafodd ei drywanu i farwolaeth yn Wolverhampton gan fachgen oedd wedi defnyddio ID ei fam i brynu cleddyf 22 modfedd ar-lein.
Mae gwneud strydoedd Prydain yn ddiogel yn rhan bwysig o Gynllun Newid y Llywodraeth Lafur hon, ac mae Llywodraeth Lafur y DU wedi addo hanner troseddau cyllyll mewn degawd.
Dywedodd y Fonesig Nia Griffith, AS Llafur Llanelli:
“Mae’r ddeddfwriaeth hon i fynd i’r afael â throseddau cyllyll a diogelu cymunedau lleol yn gam pwysig ymlaen. Mae llawer gormod o fywydau ifanc yn cael eu colli i drais, gyda theuluoedd a chymunedau’n cael eu gadael wedi’u difetha o ganlyniad i’r cynnydd pryderus mewn troseddau cyllyll ers 2015 mae angen mynd i’r afael ag ef yn briodol fel mater o frys.
“Mae’r Llywodraeth Lafur hon yn y DU wedi gosod cenhadaeth uchelgeisiol i’r wlad haneru troseddau cyllyll dros y degawd nesaf. Mae deddfau cryfach a gorfodi priodol yn gychwyn ac mae’n rhaid i ni barhau i ddilyn pob llwybr posibl i achub bywydau ifanc.”